Dieta w chorobie Hashimoto odgrywa elementarną rolę. Jej zadaniem jest nie tylko dostarczenie niezbędnych składników potrzebnych organizmowi, ale i działanie przeciwzapalne, dzięki któremu obniżeniu ulegną przeciwciała przeciwtarczycowe, a dokuczliwe objawy staną się mniej dolegliwe. Co to oznacza w praktyce? Oto zbiór złotych zasad diety w chorobie Hashimoto – przeczytajcie koniecznie, jeśli tarczyca daje się Wam we znaki. W artykule odpowiemy także na pytanie o to, co to jest Hashimoto. Zapraszamy!
Co to jest Hashimoto?
Zastanawiasz się, co to jest Hashimoto? Choroba Hashimoto to przewlekłe zapalenie tarczycy na tle autoimmunizacyjnym, inaczej określane jako przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy lub autoimmunizacyjne zapalenie tarczycy. Nazwa nawiązuje do obecności nacieków limfocytarnych w gruczole tarczycy (limfocyty to jeden z rodzajów krwinek białych, które są niezwykle istotnymi komórkami układu odpornościowego). W chorobach o podłożu autoimmunizacyjnym (m.in. Hashimoto, toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca typu 1, celiakia) dochodzi do sytuacji, w której układ immunologiczny (odpornościowy) uznaje komórki własne za obce, produkuje przeciwciała i niszczy je. Hashimoto jest związane z pojawieniem się przeciwciał przeciwtarczycowych (anty-TPO oraz anty-TG), a w organizmie powstaje stan zapalny, który z upływem czasu prowadzi do destrukcji nie tylko tarczycy, ale również innych narządów lub całych układów w organizmie.
Patogeneza Hashimoto nie jest jednoznaczna, jednak dostępne dane naukowe podają, że znaczenie odgrywają:
- predyspozycje genetyczne,
- infekcje wirusowe i bakteryjne,
- niedobory pokarmowe,
- problemy z jelitami,
- nadużywanie niektórych leków,
- toksyny metali ciężkich,
- przewlekły stres.
Co daje prawidłowo zbilansowana dieta i czy można nią wyleczyć Hashimoto?
Hashimoto to choroba zapalna o podłożu autoimmunologicznym, trudna do leczenia. Według aktualnych źródeł naukowych nie ma na nią leku. Jedynie w przypadku współwystępowania niedoczynności tarczycy wprowadza się farmakoterapię lewotyroksyną, mającą na celu uzupełnić niedobory hormonów tarczycowych (Hashimoto stanowi najczęstszą przyczynę niedoczynności tarczycy). Jednakże terapia hormonalna nie zatrzyma produkcji przeciwciał, która ma miejsce w przypadku Hashimoto. Mimo to można tę chorobę wprowadzić w stan tzw. remisji, czyli stanu, w którym obniżeniu ulegają przeciwciała przeciwtarczycowe, a przykre objawy (m.in. przewlekłe zmęczenie, problemy z koncentracją, sucha skóra, zaparcia, wypadanie włosów, nerwowość, permanentne uczucie zimna, przybieranie na wadze) nie dają o sobie znaku. Jest to możliwe m.in. dzięki wdrożeniu odpowiednio zbilansowanej diecie oraz modyfikacji stylu życia.
Hashimoto - co jeść? Poznaj najważniejsze zalecenia przy Hashimoto? Zbiór zasad
Odżywcza dieta
Odpowiednie odżywianie stanowi kluczowy element wspierający zdrowie tarczycy. Z uwagi na fakt, że w chorobie Hashimoto mamy do czynienia z toczącym się w organizmie stanem zapalnym, optymalna wydaje się dieta o silnym działaniu przeciwzapalnym. Dieta ta powinna również dostarczyć wszystkich niezbędnych składników potrzebnych do prawidłowej pracy tarczycy. Im bardziej zróżnicowana dieta, tym mniejsze ryzyko wystąpienia niedoborów pokarmowych oraz lepsze odżywienie organizmu. Nasz codzienny jadłospis powinien być oparty przede wszystkim o nisko przetworzone produkty. Jednakże jesteśmy tylko ludźmi i jedzenie w 80-90% „zdrowo” będzie jak najbardziej w porządku ?
W diecie należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią ilość oraz jakość węglowodanów, białek i tłuszczów. Składnikami niezbędnymi do prawidłowej pracy tarczycy są również: jod, selen, cynk, żelazo, kwasy tłuszczowe omega-3, witamina D oraz witaminy o działaniu antyoksydacyjnym (C i E). Odpowiednio zbilansowana dieta przy Hashimoto to podstawa.
Wysypianie się
Sen, obok oddychania i odżywiania, jest podstawową potrzebą fizjologiczną. Jej niezaspokajanie może skutkować niekorzystnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Liczne dane naukowe dowodzą zależności pomiędzy niedoborem snu a zwiększonym ryzykiem rozwoju wielu schorzeń. U osób, które śpią za krótko (<7-8 godzin dziennie) obserwuje się wyższy poziom TSH oraz gorszą pracę tarczycy. Noc to czas, kiedy dochodzi do regeneracji organizmu.
Wobec czego zasadnym wydaje się wdrażanie działań mających na celu zadbanie o odpowiednią długość oraz jakość snu:
- korzystanie w ciągu dnia ze światła słonecznego,
- unikanie kofeiny, alkoholu, intensywnej aktywności fizycznej oraz obfitych
- i ciężkostrawnych posiłków przed snem,
- ograniczenie ekspozycji na światło niebieskie w godzinach późnowieczornych (odłożenie na minimum 1 h przed snem elektroniki),
- odpowiednia temperatura i wilgotność w sypialni oraz zaciemnienie pomieszczenia,
- wyciszenie się,
- przewietrzenie pokoju przed snem.
Zadbanie o regenerację oraz redukcję stresu
Liczne badania naukowe dowodzą bezpośredniego lub pośredniego wpływu przewlekłego stresu (zarówno psychicznego, jak i fizycznego) na układ odpornościowy (poprzez układ nerwowy i hormonalny). Może skutkować to rozwojem chorób o podłożu autoimmunizacyjnym, m.in. Hashimoto, a w konsekwencji również niedoczynności tarczycy. Permanentny stres pogarsza funkcjonowanie tarczycy oraz nasila objawy towarzyszące Hashimoto i niedoczynności tarczycy.
Jak powszechnie wiadomo, całkowite wykluczenie stresu z dnia codziennego jest niemalże niemożliwe. Jednakże warto wdrożyć techniki rozładowujące napięcie, np.:
- medytacja,
- joga lub stretching (rozciąganie)
- techniki relaksacyjne, np. Trening Autogenny Schultza lub Jacobsona, mindfulness (uważność), ćwiczenia oddechowe,
- ulubiona aktywność fizyczna,
- sen i odpoczynek,
- rozmowa z bliskimi,
- relaksująca kąpiel,
- uspokajająca muzyka,
- domowe spa,
- masaż,
- ulubiony film, serial lub książka,
- kontakt z naturą, zwierzętami.
Ekspozycja na światło słoneczne
Kąpiele słoneczne oraz spędzanie czasu na świeżym powietrzu ma zbawienny wpływ na cały organizm: działa przeciwdepresyjnie, poprawia samopoczucie, reguluje ciśnienie krwi, wspomaga pracę układu odpornościowego. W okresie letnim (oczywiście w słoneczne dni i przy odsłoniętych przedramionach i podudziach między godziną 10.00 a 15.00) dodatkowym atutem będzie synteza skórna witaminy D.
Czy potrzebna jest suplementacja? Dowiedz się więcej o suplementach diety przy Hashimoto
Należy podkreślić, że suplementy diety przy Hashimoto powinny stanowić dodatek, a nie podstawę terapii schorzeń tarczycy i z pewnością nie zastąpi racjonalnego odżywiania. Przed wdrożeniem jakichkolwiek preparatów należy skonsultować się ze specjalistą. Warto sprawdzić potencjalne niedobory poszczególnych witamin i składników mineralnych.
Składniki, na które należy szczególnie zwrócić uwagę podczas wyboru najwłaściwszych suplementów diety przy Hashimoto, z racji powszechnych niedoborów u osób z chorobami tarczycy i/lub istotnego znaczenia dla prawidłowego funkcjonowania gruczołu tarczowego, to:
- witamina D,
- witaminy z grupy B,
- witamina C i E,
- selen,
- cynk,
- żelazo,
- jod,
- magnez,
- inozytol,
- kwasy tłuszczowe omega-3 (EPA i DHA).
Więcej informacji o tarczycy i o holistycznym ujęciu leczenia chorób tarczycy, znajdziesz także na naszym profilu facebookowym @Insulinooporność wpływa na codzienność. Nadajemy jej właściwy kształt. Jeśli chodzą ci po głowie jakieś pytania dotyczące tarczycy, koniecznie napisz do nas za pośrednictwem profilu facebookowego.
___________________________________________________________________________
mgr Michalina Mróz - dietetyk z pasji i wykształcenia. Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Bazuje na wiedzy opartej na dowodach naukowych. Zwolenniczka stopniowych i trwałych zmian nawyków żywieniowych, a nie krótkotrwałych diet „od do”. W mediach społecznościowych pokazuje, że można jeść smacznie i zdrowo bez wyrzeczeń czy nadmiernych restrykcji. Specjalizuje się w dietach roślinnych oraz zaburzeniach metabolicznych (zwłaszcza insulinooporności).
Bibliografia:
- Betsy A., Binitha M., Sarita S.: Zinc deficiency associated with hypothyroidism: an overlooked cause of severe alopecia. Int. J. Trichology. 2013; 5: 40-42
- Ghiya R., Ahmad S.: Severe Iron-Deficiency Anemia Leading to Hypothyroidism. J. Endocr. Soc., 2019; 3(1): SUN-591
- Jakubczyk K., Drużga A., Janda K. i wsp.: Antioxidant Potential of Curcumin—A Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Antioxidants (Basel). 2020; 9(11): 1092
- Bright J.J.: Curcumin and autoimmune disease. Adv. Exp. Med. Biol. 2007; 595: 425-451
- Mancini A., Di Segni C., Raimondo S. i wsp.: Thyroid Hormones, Oxidative Stress, and Inflammation. Mediators Inflamm. 2016; 2016: 6757154
- Mizokami T., Wu Li A., El-Kaissi S. i wsp.: Stress and thyroid autoimmunity. Thyroid. 2004; 14(12): 1047-105
- Nazem M.R., Bastanhagh E., Emami A. i wsp.: The relationship between thyroid function tests and sleep quality: cross-sectional study. Sleep Sci. 2021; 14(3): 196-200
- Pałkowska-Goździk E., Lachowicz K., Rosołowska-Huszcz D.: Effects of Dietary Protein on Thyroid Axis Activity. Nutrients. 2017; 10(1): 5
- Płudowski P., Kos-Kudła B., Walczak M. i wsp.: Guidelines for Preventing and Treating Vitamin D Deficiency: A 2023 Update in Poland. Nutrients. 2023; 15(3): 695
- Sorrenti S., Baldini E., Pironi D. i wsp.: Iodine: Its Role in Thyroid Hormone Biosynthesis and Beyond. Nutrients. 2021; 13(12): 4469
- Ventura M., Melo M., Carrilho F.: Selenium and Thyroid Disease: From Pathophysiology to Treatment. Int. J. Endocrinol. 2017; 2017: 1297658
- Zakrzewska E., Zegan M., Michota-Katulska E.: Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto. Bromat. Chem. Toksykol. XLVIII, 2015 (2): 117–127
