Suplementy i kosmetyki dla kobiet karmiących piersią

Karmienie piersią

Powszechnie wiadomo, że karmienie piersią ma pozytywny wpływ na zdrowie dziecka i jego rozwój intelektualny[1]. Zgodnie ze wskazaniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) karmienie piersią warto rozpocząć już od pierwszej godziny po porodzie i kontynuować przez okres minimum 6 miesięcy. Co więcej, w miarę urozmaicania diety dziecka rekomendowane jest utrzymywanie takiego sposobu żywienia nawet do około 2. roku życia. Mleko matki uznaje się bowiem za najlepszy jakościowo pokarm uzupełniający[1].

Korzyści płynące z laktacji dla matki i dziecka

Wśród korzyści karmienia piersią warto wyróżnić fakt, iż mleko kobiece zapewnia niemowlęciu prawidłowy wzrost oraz rozwój psychofizyczny. Pokarm kobiety posiada jednocześnie optymalny skład pod kątem jakości, ilości i proporcji składników[2]. 

Co ważniejsze, w wynikach badań podkreśla się zalety takiego sposobu żywienia zarówno w odniesieniu do krótkoterminowego, jak i długoterminowego stanu zdrowia dziecka[2]. Karmiąc piersią, obniża się ryzyko wystąpienia ostrego zapalenia ucha środkowego u malucha i zakażeń przewodu pokarmowego, zmniejsza się ryzyko otyłości, nadwagi, czy występowania cukrzycy typu I i II[2]. 

Jednak korzyści zdrowotne dla malucha to nie wszystko. Karmienie piersią jest dobre również dla organizmu matki. Laktacja prowadzi do zmniejszenia poporodowej utraty krwi i szybszej inwolucji macicy. Dzięki temu kobieta szybciej wraca do pełni sił. Ponadto jej organizm uwalnia więcej oksytocyny określanej jako “hormon miłości”, która sprzyja umacnianiu więzi z dzieckiem[1,2]. Według niektórych doniesień naukowych karmienie piersią obniża też ryzyko wystąpienia depresji poporodowej, pozwala szybciej zmniejszyć masę ciała i uniknąć powikłań metabolicznych, a także zapobiega rozwojowi osteoporozy i chorób o podłożu zapalnym[1].

Wzrost zapotrzebowania na konkretne składniki

W okresie karmienia piersią dochodzi do zwiększenia zapotrzebowania na energię oraz na makroskładniki i mikroskładniki. Jest to naturalna kolej rzeczy - matka musi odżywić zarówno siebie, jak i dziecko. Warto zadbać o przyjmowanie z pokarmem zwłaszcza takich składników jak: witaminy A, E, C, B1, B2, B6, B12, biotyna, witamina PP, niacyna, cholina i kwas foliowy[3].

W okresie laktacji często występują również deficyty następujących składników mineralnych: cynku, miedzi, jodu i selenu. Poza właściwą dietą, pokrycie większego zapotrzebowania na niektóre składniki odżywcze można uzupełnić suplementacją[3].  

Suplementacja podczas karmienia piersią: bezpieczny skład preparatów

Preparaty wspierające laktację na różnych jej etapach są dostępne w formie suplementów diety, które łączą synergiczne działanie kluczowych składników. Do podstawowych substancji niezbędnych w tym okresie zalicza się m.in. witaminę B6 i witaminę B12, które odżywiają organizm kobiety i regulują aktywność hormonalną; cholinę przyczyniającą się do utrzymania prawidłowego metabolizmu homocysteiny[4]; oraz foliany biorące udział w procesie podziału komórek, utrzymujące właściwy metabolizm homocysteiny, oraz przyczyniające się do prawidłowego działania układu odpornościowego[5]. Składniki te przechodzą do mleka kobiecego i wpływają na jego jakość oraz wartość odżywczą dla niemowlęcia. 

Eksperci wskazują również na zasadność stosowania ekstraktu słodu jęczmiennego jako wsparcia laktacji. Słód jęczmienny poddawany krótkotrwałemu słodowaniu zawiera wiele cennych składników odżywczych oraz korzystny dla zdrowia błonnik: beta-glukan, który ma potencjał w regulowaniu ekspresji prolaktyny[6].

Poza tym suplementacja w tym okresie może mieć na celu np. poprawę kondycji włosów. Nadmierne wypadanie włosów w okresie połogu to bardzo częste zjawisko, które może powodować szereg negatywnych efektów, w tym stres czy obniżoną samoocenę[7]. Jednym z głównych czynników takiego stanu rzeczy są zmiany w profilu hormonalnym i niedobory witaminowe, makro- i mikroelementów oraz innych składników odżywczych[7]. 

Wówczas można sięgnąć po suplementy dedykowane specjalnie matkom karmiącym, które zawierają np. miedź, cynk, l-metioninę, l-cysteinę, kwas pantotenowy, niacynę, witaminę B6 i B12, krzem, biotynę, selen, foliany. Oczywiście w skład tego typu preparatów nie mogą wchodzić składniki niebezpieczne dla dziecka, dlatego należy wybierać produkty przeznaczone specjalnie dla osób w okresie laktacji[7].

• Źródła:
• M. Gibas-Dorna, A. Adamczak-Ratajczak, J. Kupsz, Korzyści karmienia piersią dla matki, Pediatr Med Rodz 2012, 8 (4), p. 370-374: http://pimr.pl/index.php/wydawnictwa/2012-vol-8-no-4/korzysci-karmienia-piersia-dla-matki 
• J. Laskowska, J. Książyk, Aktualne wytyczne dotyczące karmienia piersią, Pediatr Med Rodz 2011, 7 (2), p. 110-114: http://pimr.pl/index.php/wydawnictwa/2011-vol-7-no-2/aktualne-wytyczne-dotyczace-karmienia-piersia 
• A. Wawrzyniak, J. Hamułka, Spożycie witamin i składników mineralnych z suplementami diety u kobiet karmiących piersią, Probl Hig Epidemiol 2013, 84(4): 897-900: https://www.researchgate.net/publication/42973445_Assessment_of_vitamins_and_minerals_intake_with_supplements_during_breast-feeding 
• Zeisel, S. H. Choline: Annual Review of Nutrition 26, 229–250 (2006).32; Crisostomo, L. et al. American Journal of Physiology - Endocrinology and Metabolism 319, E1061–E1073 (2020).
• Ginekol Pol 2021;92(2):118-125.
• Katarzyna Borszewska-Kornacka, M. et al. Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji The Expert’s Group recommendations of the Dietary Guidelines for lactating women; Czarnecki, Z., Czarnecka, M. & Śpiewak Akademia Rolnicza Poznaniu, A. Acta Sci. Pol. Technologia Alimentaria 3, 137–146 (2004).
• A. Skrzypulec-Frankel, Nadmierne wypadanie włosów w okresie połogu: https://www.forumginekologii.pl/artykul/nadmierne-wypadanie-wlosow-w-okresie-pologu