Suplementy na oczy narząd wzroku

Narząd wzroku

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) co najmniej 2,2 mld ludzi z całego świata cierpi na zaburzenia widzenia. W skali naszego kraju niemal połowa Polaków w wieku od 16 do 54 roku życia nie widzi poprawnie[1]. Choć jest to zjawisko niepokojące, warto wiedzieć, że duży wpływ na zdrowie naszych oczu ma odpowiednio skomponowana dieta, styl życia i suplementacja. To istotne elementy profilaktyki narządu wzroku, które mogą skutecznie uchronić przed pogorszeniem widzenia[2]. 

Stosunkowo nowym i bardzo powszechnym zagrożeniem jest docieranie do oczu nadmiaru niebieskiego światła[2]. Większość z nas niemal każdego dnia korzysta z emitujących je ekranów. Ważne są więc regularne badania wzroku, zwłaszcza w przypadku osób z cukrzycą i nadciśnieniem, ale nie tylko. O oczy należy dbać niezależnie od wieku i stanu zdrowia, stosując odpowiednią dietę i profilaktykę[2]. 

Dlaczego dochodzi do pogorszenia wzroku?

Choroby oczu, które powodują zaburzenia lub utratę zdolności widzenia, zalicza się do kategorii tzw. chorób cywilizacyjnych. Dzieje się tak głównie z powodu dzisiejszego stylu życia: niewłaściwego odżywiania, braku aktywności fizycznej, pracy przy komputerze, sztucznego oświetlenia i wspomnianego wcześniej nadmiaru niebieskiego światła[1,2]. 

Tego typu dolegliwości często mają więc związek z tym, jak funkcjonujemy na co dzień. Dużą rolę odgrywa stres oksydacyjny, czyli stan, w którym dochodzi do zaburzenia równowagi w organizmie między wolnymi rodnikami i antyoksydantami. Stan ten może prowadzić do rozwoju chorób naczyniowo-krążeniowych, udaru, a także do uszkodzenia naczyń włosowatych oczu. Przyczynami stresu oksydacyjnego są takie czynniki jak brak aktywności fizycznej, stresujący tryb życia, niewłaściwa dieta, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, ale również to, na co nie mamy większego wpływu, czyli wiek i zanieczyszczenie środowiska[1].

Choroby oczu rozwijają się powoli, a do głównych schorzeń tego narządu zaliczamy:

AMD - zwyrodnienie plamki żółtej, czyli główną przyczynę utraty centralnego widzenia u seniorów. Objawy AMD to m.in. zniekształcenie obrazu, falowanie linii, plama w centrum pola widzenia.

Zaćmę - która może być wynikiem chorób, rozwinąć się z wiekiem lub mieć charakter wrodzony. Powoduje częściowe lub całkowite zmętnienie tkanki oka, przyczyniając się do męczliwości oczu i niewyraźnego widzenia. 

Jaskrę - choroba polegająca na postępującym i nieodwracalnym uszkodzeniu nerwu wzrokowego. U 80% chorych występuje jaskra otwartego kąta, która nie daje ona żadnych objawów, a u 20% jaskra zamkniętego kąta powodująca dolegliwości takie jak: silny ból oka i głowy, nudności, czy wymioty. 

Retinopatię cukrzycową - choroba wywołana cukrzycą, przy której dochodzi m.in. do pogorszenia jakości widzenia i zniekształcenia zarysów przedmiotów. 

Zdrowe oczy - profilaktyka i zalecenia żywieniowe 

Drogą do zachowania zdrowych oczu i zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób tego narządu jest profilaktyka[1,2]. W tym celu warto wprowadzić pewne zmiany w swoim trybie życia i rozważyć suplementację. 

Główne zalecenia odnoszą się do stosowania właściwej diety. Należy włączyć do swojego jadłospisu zielone warzywa liściaste takie jak szpinak, jarmuż, szczypiorek, natka pietruszki, cukinia, koper, kapusta i brokuły. Zawierają one znaczne ilości luteiny, która odpowiada za za ochronę naczyń włosowatych siatkówki i chroni przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym[2,3].

Znaczenie mają również karotenoidy znajdujące się z żółtych i czerwonych warzywach oraz owocach: kukurydzy, dyni, marchwi, ziemniakach, papryce, czerwonych winogronach. Europejska Agencja Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wśród składników o korzystnym wpływie na wzrok wymienia głównie witaminę A, kwas DHA, betakaroten oraz cynk[2]. 

Jednak to nie betakaroten, a luteina i zeaksantyna są głównymi karotenoidami plamki żółtej[2]. I to właśnie te dwa składniki w formie syntetycznej są szczególnie zalecane na zdrowy wzrok. 

Suplementacja na wzrok: luteina, zeaksantyna i antocyjany

Luteina i zeaksantyna w organizmie ludzkim pełnią funkcje antyoksydacyjne, odpowiadają za widzenie centralne i najwyższą ostrość wzroku, a także stanowią filtr, który pochłania szkodliwe dla oczu promieniowanie UVA i UVB[2]. 

Co ciekawe, ludzie i zwierzęta nie mają zdolności syntezowania tych karotenoidów, ale nasze organizmy są wyposażone w mechanizm, który umożliwia ich modyfikację oraz magazynowanie. Z tego względu zarówno luteinę, jak i zeaksantynę musimy dostarczać wraz z pożywieniem[2].

Poza stosowaniem diety bogatej w karotenoidy, korzystne efekty przynosi suplementacja. Luteina i zeaksantyna są uznawane za składniki bezpieczne i mogą być dodawane do żywności[2]. Dowiedziono, że długotrwała suplementacja zapewnia odpowiednie wchłanianie tych substancji, a stosowanie ich wraz kwasami omega-3 zwiększa gęstość optyczną barwnika plamki żółtej[2].

Stosowanie preparatów z luteiną i zeaksantyną może być więc elementem profilaktyki, która zapobiega rozwojowi takich chorób jak zaćma, zapalenie błony naczyniowej, retinopatia spowodowana niedotlenieniem, retinopatia cukrzycowa, czy uszkodzenia gałki ocznej ostrym światłem[2]. 

Jak wybrać dobry suplement diety na wzrok? Ważne, aby zawierał ekstrakt z kwiatów aksamitki wzniesionej, która stanowi bogate źródło luteiny i zeaksantyny, a także ekstrakt z owoców borówki czarnej, która zawiera antocyjany, witaminę C i E oraz ryboflawinę, dzięki czemu chroni przed działaniem wolnych rodników, poprawia klarowność widzenia, przepływ krwi w oku oraz funkcje siatkówki oka[2].

Źródła:

Profilaktyka chorób oczu: https://www.nfz-lodz.pl/dlapacjentow/nfz-blizej-pacjenta/9144-sroda-z-profilaktyka-profilaktyka-chorob-oczu 

D. Jakubowska, Oczy zwierciadłem duszy i stanu zdrowia, Herbalism nr 1(6)/2020: https://kpu.krosno.pl/herbalism/wp-content/uploads/sites/55/2021/10/Oczy-zwierciadlem-duszy-i-stanu-zdrowia.pdf 

K. Krawczyk, Jak dbać o wzrok?: