Suplementy na pamięć i koncentrację

Pamięć i koncentracja

Pamięć jest czynnością poznawczą, która umożliwia chwilowe lub trwałe zapamiętywanie, magazynowanie i przypominanie informacji[1]. Czasem jednak ta umiejętność nieco szwankuje. Bywa też, że jako odrębny lub towarzyszący problem pojawiają się zaburzenia koncentracji. 

Życie w biegu, przewlekły stres, brak wypoczynku to główne przyczyny dla których nasze neurony czasem nie radzą sobie z nadmiarem docierających informacji[2]. Jeśli masz problemy z koncentracją, ciągle o czymś zapominasz, albo po prostu chcesz poprawić swoje wyniki w pracy i nauce, zadbaj o właściwą dietę i rozważ suplementację. Preparaty na pamięć i koncentrację wywierają pobudzający wpływ na ośrodkowy układ nerwowy[3]. Znajdziesz w nich m.in. guaranę, kofeinę[3], a także mniej znane, skuteczne składniki takie jak bacopa monnieri czy różeniec górski.

Wpływ odżywiania na czynności poznawcze

Funkcje układu nerwowego ulegają upośledzeniu m.in. wtedy, gdy nasza dieta nie dostarcza odpowiedniej ilości składników pokarmowych. Warto więc zadbać o spożywanie lekkostrawnych posiłków bogatych w owoce (głównie jagodowe) i warzywa (np. marchew, zielona papryka, seler naciowy)[4]. Wśród produktów spożywczych wzmacniających układ nerwowy wymienia się również: 

• pieczywo i produkty zbożowe (zwłaszcza z pełnego ziarna, z zawartością witaminy B1), 
• jajka (z lecytyną będącą fosfolipidem, który wspomaga układ nerwowy), 
• ryby (z zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3), 
• pełnowartościowe białko (w którym znajduje się dobrze przyswajalne żelazo), 
• oraz gorzką czekoladę, słonecznik, orzechy i pestki dyni (zawierające magnez poprawiający funkcje poznawcze). 

Co może pogarszać pamięć i koncentrację?

Oczywiście nie są to jedyne przyczyny problemów z pamięcią i koncentracją. Żyjemy w świecie przepełnionym informacjami i bodźcami, do tego wiele czynności wykonujemy w stresie i w biegu. Dlatego sporadyczne zapominanie, np. gdzie położyliśmy klucze, nie powinno budzić naszego niepokoju - zwłaszcza gdy towarzyszy temu obniżenie nastroju lub starszy wiek[1].

Mając na głowie dużo różnych spraw, trudno pamiętać o wszystkich obowiązkach. Podstawą do zachowania dobrej pamięci i koncentracji jest więc odpowiedni tryb życia. Warto przeanalizować, czy mamy wystarczająco dużo czasu na wypoczynek i małe przyjemności, czy regularnie się odżywiamy i dostarczamy organizmowi dostatecznej ilości ruchu[1,4]. Inne czynniki mające negatywny wpływ na zdolności poznawcze to nadużywanie alkoholu, nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych, soli i cukru w diecie, oraz stosowanie leków uspokajających i nasennych[1,2].

Skład suplementów diety na pamięć i koncentrację

Czasem, a zwłaszcza w chwilach wymagających od nas wzmożonej aktywności fizycznej i umysłowej, warto wesprzeć się skutecznymi środkami wspierającymi pamięć i koncentrację. Suplementy diety z tej kategorii zawierają substancje poprawiające funkcje poznawcze, m.in. wspomniany wcześniej magnez, kofeinę, guaranę, a także adaptogeny takie jak ashwagandha, różeniec górski, bacopa monnieri.

Guarana to popularny środek na zmęczenie. W jej składzie chemicznym znajdują się metyloksantyny takie jak kofeina, terpeny, czy flawonoidy. Zawartość kofeiny sprawia, że guarana wykazuje właściwości pobudzające, przeciwzapalne i stymulujące. Z tego względu może mieć pozytywny wpływ na zdolności poznawcze i poprawę nastroju[5]. 

Za to mniej znany różeniec górski wpływa na działanie układu nerwowego i jest uznawany za zioło adaptogenne, czyli wspomaga organizm w adaptacji do zmieniających się czynników zewnętrznych[6]. Substancje aktywne różeńca mają pozytywny wpływ na koncentrację i procesy uczenia się oraz zapamiętywania, dlatego może być wsparciem w okresach przemęczenia i nadmiernego wysiłku[6]. 

Jako kolejny interesujący składnik warto wymienić bacopa monnieri - roślinę znaną lokalnie w Indiach, od wielu lat zalecaną jako środek polepszający pamięć i koncentrację. Zgodnie z wynikami dotychczasowych badań, takie efekty stosowania bacopa monnieri wynikają z jej zdolności do modulowania układu cholinergicznego[7]. Składnik ten nie wywołuje działań niepożądanych, a jednocześnie oddziałuje na układ limbiczny polepszając pamięć i pobudzając przewodzenie w tkance nerwowej. W rezultacie może wpływać na skupienie, zdolności poznawcze i działać przeciwstresowo[7]. 

Obecne w bacopa monnieri związki takie jak bramina i herpestyna oraz związki steroidowe mają właściwości zwiększające przepływ krwi do mózgu. Poza tym tak samo, jak ashwaghanda czy różeniec górski, bacopa monnieri zalicza się do grupy roślin adaptogennych. 

Źródła:

• G. Zwolińska, Zaburzenia pamięci: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/152374,zaburzenia-pamieci 
• A. Leciejewska, Dieta na dobrą pamięć i koncentrację: https://fit.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/diety/dieta-na-dobra-pamiec-i-koncentracje-aa-DbD3-azUC-SrGG.html 
• M. Karkoszka, I. Kufel, A. Beberok. D. Wrześniok, Pamięć i koncentracja: wiedza i stosowanie środków wspomagających proces nauki wśród studentów: https://www.ptfarm.pl/wydawnictwa/czasopisma/farmacja-polska/103/-/28286 
• M. Posmykiewicz, Jak poprawić koncentrację i polepszyć pamięć? Poznaj 10 skutecznych sposobów: https://www.doz.pl/czytelnia/a13840-Jak_poprawic_koncentracje_i_polepszyc_pamiec_Poznaj_10_skutecznych_sposobow 
• W. Drobnikowska, Guarana - indiańskie “oko” do zadań specjalnych: https://dietetycy.org.pl/guarana-indianskie-oko-do-zadan-specjalnych/ 
• A. Tajer, Rhodiola rosea L. jako przykład rośliny adaptogennej, Ann. Acad. Med. Siles. 2011;65: https://annales.sum.edu.pl/Rhodiola-rosea-L-as-a-adaptogenic-plant,131338,0,1.html 
• M. Łojewski, B. Myszyńska, K. Sułkowska-Ziaja, Bacopa monnieri L. Pennell – roślina o wielokierunkowym działaniu leczniczym, Postępy Fitoterapii 2/2014, s. 84-89: https://www.czytelniamedyczna.pl/4911,bacopa-monnieri-l-pennell-roslina-o-wielokierunkowym-dzialaniu-leczniczym.html