Początkowo zazwyczaj zakażenie zaczyna się niewinnie. Pierwsze objawy to dyskomfort, delikatne pieczenie i kłucie, które zaledwie w kilka godzin może doprowadzić do silnych dolegliwości bólowych, parcia i trudności z oddawaniem moczu. Infekcje dróg moczowych częściej występują u osób, które dodatkowo mają inne współistniejące choroby tj. cukrzyca, które sprzyjają rozwojowi infekcji. Diagnostyka zakażeń układu moczowego opiera się na podstawowych badaniach moczu oraz wykonaniu posiewu. Podstawowe badania wskażą na stopień nasilenia zakażenia, a posiew o rodzaju bakterii, które owe zakażenie powodują.
Czym spowodowane jest zapalenie dróg moczowych?
Zapalenie dróg moczowych często spowodowane jest obecnością bakterii w układzie moczowym. Najczęściej występująca bakterie to pałeczki okrężnicy Escherichii coli, które z układu pokarmowego dostają się do układ moczowego poprzez cewkę moczową i wnikają coraz wyżej w głąb układu moczowego. Nieleczone zakażenie dróg moczowych może doprowadzić do zapalenia nerek, dlatego nie można zwlekać i od razu należy stosować odpowiednie metody aby zahamować rozwój bakterii je powodujących.
Jak wyleczyć zapalenie dróg moczowych?
Zakażenia układu moczowego leczy się przede wszystkim za pomocą antybiotyków. Przy częstych i nawracających zakażeniach stanowi to problem ze względu na wyjaławianie naturalnej mikrobioty organizmu oraz ewentualną lekooporność. Ponadto zaleca się zachowanie odpowiedniej higieny okolic intymnych oraz picie większych ilości wody, co umożliwia szybsze oczyszczenie organizmu. W tego typu dolegliwościach ogromne znaczenie ma profilaktyka i stosowanie naturalnych składników, które zmniejszają ryzyko ponownych zakażeń.
Naturalne środki w terapii zakażeń dróg moczowych
Skutki uboczne stosowania antybiotyków i wzrost oporność drobnoustrojów zwiększyły zapotrzebowanie na naturalne środki przeciwdrobnoustrojowe w terapii wielu zakażeń. Do naturalnych składników, które często są stosowane w przypadku nawracających zakażeń układu moczowego należą:
- żurawina,
- pokrzywa zwyczajna,
- czarnuszka siewna
- mannoza.
Żurawina jest dobrze znaną naturalną alternatywą w zapobieganiu i redukcji zakażeń układu moczowego. Jej właściwości wynikają z zawartych w dojrzałych owocach związkach. Należą do nich proantacyjanidyny (PAC), które hamują przyleganie bakterii E. coli do nabłonka układu moczowego. Dzięki temu bakterie patogenne nie mając do czego przylegać są wypłukiwane wraz z moczem na zewnątrz. Żurawina znajduje zastosowanie na wczesnym etapie rozwoju infekcji oraz jako wspomaganie postępowania w trakcie zakażeń..
Badania wskazują, że stosowanie żurawiny jest skuteczne w zapobieganiu nawracającym zakażeniom dróg moczowych. Stosowanie żurawiny z wysoką zawartością PAC w przeciwieństwie do żurawiny z niską zawartością PAC może mieć zapobiegawczy wpływ na nawroty objawowego zakażenia dróg moczowych u kobiet. Dodatkowo regularne picie soku żurawinowego zapobiega nawrotom bakteriurii, czyli obecności bakterii w wydalanym moczu.
Pokrzywa i czarnuszka a infekcje układu moczowego
Pokrzywa zwyczajna jest powszechnie znaną i dobrze rozpoznawaną rośliną. Pokrzywa jest diuretykiem i wykazuje działanie moczopędnie przez co również oczyszczające dla układu moczowego. Wspiera organizm w procesie powstawania i wydalania moczu. W przypadku zakażeń układu moczowego ważne jest aby dużo pić i wydalać moczu, co sprzyja wypłukiwaniu patogennych bakterii. Dlatego też składnik o naturalnym działaniu moczopędnym, w przypadku tego rodzaju infekcji, ma działanie wspomagające.
Czarnuszka siewna już od czasów starożytnych była wykorzystywana w medycynie indyjskiej. Zyskuje na popularności również w Europie. Wykazano, że ekstrakty z nasion czarnuszki mają właściwości m.in. przeciwbólowe i przeciwdrobnoustrojowe. Według badań czarnuszka oprócz działania przeciwbakteryjnego przeciwko E. coli, może zapobiegać nefrotoksycznemu działaniu gentamycyny. Dlatego warto stosować ją jako alternatywę lub w połączeniu ze standardową antybiotykoterapią w przypadku zakażeń układu moczowego. Dodatkowo czarnuszka wykazuje działanie ochronne dla nerek przed powstawaniem kamieni nerkowych oraz może usuwać dopiero powstające kamienie.
Mannoza a zapalenie układu moczowego
Mannoza jest monosacharydem, który jest metabolizowany i wydalany z moczem. W przypadku zakażeń układu moczowego monosacharydy zmniejszają częstość występowania nawracających infekcji dróg moczowych oraz wydłużają czas pomiędzy epizodami nawrotów, co w konsekwencji poprawia jakość życia pacjenta. Mannoza działa poprzez hamowanie przylegania bakterii do nabłonka dróg moczowych. Wykazano, że D-mannoza może odgrywać znaczącą rolę w zapobieganiu ZUM, a w niektórych przypadkach może mieć skuteczność porównywalną z leczeniem antybiotykami. D-mannoza sama lub w połączeniu z innymi substancjami może odgrywać potencjalną rolę w profilaktyce nawracających zakażeń układu moczowego u kobiet.
Zapalenie dróg moczowych - podsumowanie
Jak wskazują dane stosowanie naturalnych składników w przypadku zakażeń układu moczowego jest skuteczne w porównywalnym bądź podobnym stopniu jak inne środki farmakologiczne. Stosowanie więc powyższych składników osobno, bądź jako terapia uzupełniająca, stanowi ciekawą ścieżkę radzenia sobie z objawami zakażenia dróg moczowych. Efekt na pewno zależy od jakości zastosowanych składników. Ma to miejsce w przypadku żurawiny, kiedy jej skuteczność została wykazana w przypadku surowca o wysokiej zawartości proantacyjanidyn. Skuteczność działania ekstraktu z żurawiny o wysokiej zawartości PAC została potwierdzona wynikami badań.
Podobnie sytuacja wygląda w przypadku mannozy, kiedy skuteczność wykazuje stosowanie jej w ilości 500 mg.
Wykazano także, że składniki takie jak mannoza i czarnuszka działają korzystnie na komfort oddawania moczu oraz pracy układu moczowego, a synergistyczne ich działanie wraz z pozostałymi składnikami jak żurawina i pokrzywa utrudniających rozwój niektórych mikroorganizmów w układzie moczowym oraz usuwaniu drobnoustrojów. Czarnuszka dodatkowo odróżnia się od pozostałych składników wspierając prewencję powstawania kamieni nerkowych. Dzięki temu można osiągnąć zachowanie komfortu w obrębie dróg moczowych na dłużej unikając uciążliwych nawrotów.
- Babar A., Moore L., Leblanc V., Dudonné S., Desjardins Y., Lemieux S., Bochard V., Guyonnet D., Dodin S. High dose versus low dose standardized cranberry proanthocyanidin extract for the prevention of recurrent urinary tract infection in healthy women: a double-blind randomized controlled trial. BMC Urol (2021) 21:44.
- Tri Utami A., Nigella sativa Linn. and Lower Urinary Tract Infection Treatment. J Surg Pathol Diagn. 2018, 1:1.
- Namjoo A, Sadri S M, Rafeian M, Ashrafi K, Shahin Fard N, Ansari samani R et al . Comparing the Effects of Nigella Sativa Extract and Gentamicin in Treatment of Urinary Tract Infection Caused by Ecoli. J Mazandaran Univ Med Sci 2012; 22 (96) :22-29
- Lenger SM, Bradley MS, Thomas DA, Bertolet MH, Lowder JL, Sutcliffe S. D-mannose vs other agents for recurrent urinary tract infection prevention in adult women: a systematic review and meta-analysis. Am J Obstet Gynecol. 2020 Aug;223(2):265.e1-265.e13. doi: 10.1016/j.ajog.2020.05.048. Epub 2020 Jun 1. PMID: 32497610; PMCID: PMC7395894.
- De Nunzio C, Bartoletti R, Tubaro A, Simonato A, Ficarra V. Role of D-Mannose in the Prevention of Recurrent Uncomplicated Cystitis: State of the Art and Future Perspectives. Antibiotics (Basel). 2021 Apr 1;10(4):373. doi: 10.3390/antibiotics10040373. PMID: 33915821; PMCID: PMC8066587.
