Alergia to stan nadwrażliwości na określone substancje zwane alergenami. Ich przekrój jest bardzo różnorodny - mogą to być zarówno pyłki roślin, pokarmy, jak i leki czy wiele innych. Alergie są powszechne i mogą powodować szereg różnych objawów, od łagodnych do potencjalnie zagrażających życiu. Warto zaznaczyć również, że mają znaczący wpływ na jakość życia, powodując nieprzyjemne i niewygodne objawy, takie jak kichanie, swędzenie, zaczerwienienie, obrzęk, a w niektórych przypadkach nawet problemy z oddychaniem. W skrajnych przypadkach alergie mogą prowadzić do stanów zagrażających życiu (wstrząs anafilaktyczny). Skąd się biorą? Jak radzić sobie z alergią? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań udzielamy w poniższym artykule. Zapraszamy!
Co powoduje alergie? Wyjaśniamy
Alergie są wynikiem reakcji immunologicznej organizmu na substancje, które zazwyczaj są nieszkodliwe dla większości ludzi. Substancje te nazywane są alergenami i mogą obejmować pokarmy, pyłki, sierść zwierząt, pleśń, roztocza, jady owadów czy niektóre leki. Immunologiczny mechanizm alergii jest złożony, ale na ogół obejmuje proces, w którym układ immunologiczny błędnie identyfikuje alergen jako zagrożenie. W odpowiedzi układ immunologiczny produkuje przeciwciała typu IgE (immunoglobulina E), które wiążą się z alergenem. To z kolei prowadzi do uwolnienia mediatorów zapalenia, takich jak histamina, które powodują typowe objawy alergii, jak chociażby kichanie, świąd, zaczerwienienie, obrzęk czy problemy z oddychaniem.
Czynniki ryzyka wystąpienia alergii obejmują genetykę (rodzinną predyspozycję do alergii), środowisko (ekspozycja na alergeny), wiek (alergie są częstsze u dzieci) oraz stan zdrowia (osoby osób zmagających się m.in. z astmą występuje większe ryzyko rozwoju alergii). Na tym etapie warto zaznaczyć, że objawy nadwrażliwości mogą być różne i uzależnione są przede wszystkim od rodzaju alergii, o czym szerzej opowiemy za chwilę.
Jakie rodzaje alergii wyróżniamy?
Alergie można podzielić na kilka różnych typów, w zależności od źródła alergenu i mechanizmu reakcji immunologicznej. Te najczęściej klasyfikowane są w następujący sposób:
- Alergia na pokarmy - to reakcja immunologiczna na określone pokarmy. Najczęściej spotykane alergie pokarmowe to alergie na orzeszki ziemne, mleko, jaja, ryby, skorupiaki, soję i pszenicę.
- Alergia wziewna (inhalacyjna) - ta forma alergii spowodowana jest wdychaniem alergenów, takich jak pyłki roślin, roztocza, sierść zwierząt lub pleśnie.
- Alergia kontaktowa - ten typ alergii występuje, gdy skóra reaguje na określone substancje, takie jak nikiel, lateks, kosmetyki, detergenty czy niektóre leki.
- Alergia na leki - niektóre osoby mogą doświadczyć reakcji alergicznej na określone leki, takie jak np. penicylina.
- Alergia na jad owadów - jest to reakcja na jad owadów w tym m.in. pszczół, os czy szerszeni.
Ważne jest, aby pamiętać, że alergie mogą powodować poważne objawy i powinny być zawsze diagnozowane i leczone przez lekarza lub specjalistę w dziedzinie alergologii.
Jakie są metody leczenia alergii?
Leczenie alergii zależy od jej rodzaju oraz stopnia nasilenia objawów. Istnieją trzy główne metody leczenia:
- unikanie alergenu,
- leki przeciwalergiczne,
- immunoterapia.
I tak unikanie alergenu to metoda, polegająca na unikaniu kontaktu z substancją, która wywołuje reakcję alergiczną. Może to obejmować rezygnację ze spożywania niektórych pokarmów czy utrzymywanie czystości w domu, aby zminimalizować kontakt z alergenami, takimi jak roztocza. Ponadto istnieje wiele różnych leków przeciwalergicznych, które mogą pomóc złagodzić objawy alergii. Leki antyhistaminowe są najczęściej stosowanymi lekami, które blokują działanie histaminy, substancji chemicznej wydzielanej przez układ immunologiczny podczas reakcji alergicznej. Inne mogą obejmować kortykosteroidy do redukcji stanu zapalnego, aerozole do nosa działające miejscowo na redukcję objawów towarzyszących alergii, lub leki przeciwlękowe, takie jak kortykosteroidy wziewne dla osób z alergią wziewną. W niektórych przypadkach, gdy unikanie alergenu i leki nie są wystarczająco skuteczne, lekarz może zaproponować immunoterapię. Ta metoda polega na regularnym podawaniu małych ilości alergenu w celu stopniowego przyzwyczajenia organizmu do alergenu i zmniejszenia nadwrażliwości.
Jak radzić sobie z alergią? Wsparciem okażą się odpowiednie nutraceutyki
Wspieranie leczenia alergii możliwe jest również za pomocą odpowiednio skomponowanych suplementów diety, o których więcej pisaliśmy w naszym artykule “Jak wybrać wartościowe suplementy? Na co zwrócić uwagę?”, do którego zapraszamy. Składniki takie jak Goduchi, znane również jako Tinospora cordifolia, mogą okazać się przydatne w tego typu terapii. Roślina ta pochodzi z tropikalnych obszarów Azji i ma właściwości wspomagające układ odpornościowy oraz korzystnie wpływające na stan skóry. Innym składnikiem, który warto uwzględnić w preparatach przeznaczonych dla osób z alergią, jest Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Jest to roślina oleista, odznaczająca się szerokim spektrum leczniczych właściwości. Ekstrakty pozyskiwane z jej liści mają silne działanie przeciwalergiczne i przeciwzapalne. Wspomnijmy, że antyalergiczne i przeciwzapalne działanie pachnotki było przedmiotem podwójnie zaślepionego badania klinicznego - ocenie poddawana była wówczas skuteczność leczenia alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa - kataru siennego. Badanych zmagających się z sezonowym nieżytem nosa podzielono na trzy grupy i podawano: placebo, 50 mg suchego ekstraktu z pachnotki i 200 mg ekstraktu z pachnotki. Wyniki wykazały znaczące zmniejszenie objawów alergii u chorych, którzy przyjmowali wyciągi z pachnotki w porównaniu do grupy kontrolnej.
Tarczyca bajkalska (Scutellaria baicalensis), zawierająca antyoksydacyjne składniki, czyli mające zdolność do przerywania reakcji rodnikowych to kolejna roślina, którą warto uwzględnić w suplementacji. Wartościowym składnikiem jest również kwercetyna, która wpływa korzystnie na układ odpornościowy w sytuacji kontaktu z alergenami.
Czy alergia może sama ustąpić?
Tak, w niektórych przypadkach alergia może ustąpić sama. Zjawisko to jest częściej obserwowane u dzieci, które wyrastają z alergii, zwłaszcza tych pokarmowych. Według badań, u około 80% dzieci z alergią na mleko krowie i 20% z alergią na orzeszki nadwrażliwość ustąpiła do wieku dorosłego. Jednakże, dla wielu alergii, takich jak alergia na sierść zwierząt, alergia na pyłki, czy alergia na skorupiaki, jest mniej prawdopodobne, że ustąpią one bez leczenia. W tych przypadkach, objawy alergii mogą nawet nasilać się z czasem. Mimo że alergia może sama ustąpić, warto skonsultować się z lekarzem specjalistą, aby dowiedzieć się, jak skutecznie zarządzać objawami alergii i zapobiegać poważnym reakcjom alergicznym.
Jak radzić sobie z alergią? Podsumowanie
Podsumowując, alergie to powszechne, ale złożone schorzenia, które mogą wpływać na różne części ciała i manifestować się różnorodnymi symptomami. Choć niektóre alergie mogą z czasem samoistnie ustąpić, wiele z nich wymaga leczenia farmakologicznego, dietetycznego lub zmiany stylu życia. Rozważenie suplementacji diety jest jednym z kluczowych kroków w zarządzaniu alergiami.
Składniki takie jak Goduchi (Tinospora cordifolia), Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens), Tarczyca bajkalska (Scutellaria baicalensis) i kwercetyna wykazują działanie wspierające układ odpornościowy, które mogą potencjalnie łagodzić objawy alergiczne. Jednak zawsze należy pamiętać, że składniki te nie zastępują leczenia tradycyjnego, ale są wsparciem i mogą łagodzić objawy reakcji alergicznej. Wiedza na temat nadwrażliwości pozwala na skuteczniejszą kontrolę objawów i poprawę jakości życia osób zmagających się z uczuleniami.
Bibliografia:
- Sicherer SH, Sampson HA. (2018). Food allergy: A review and update on epidemiology, pathogenesis, diagnosis, prevention,,
- Sicherer, S. H., & Sampson, H. A. (2014). Food allergy: Epidemiology, pathogenesis, diagnosis, and treatment. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 133(2), 291–307, online: https://www.jacionline.org/article/S0091-6749(13)01836-8/fulltext.
- Podstawowe infomracje o alergii i alergenach, oline: https://medycynapracyportal.pl/wp-content/uploads/wydawnictwa/podstawowe_informcje_o_alergii_i_alergenach.pdf, dostęp: 16.05.23.
- Jutel, M., Agache, I., Bonini, S., Burks, A. W., Calderon, M., Canonica, W., ... & Akdis, C. A. (2015). International consensus on allergy immunotherapy. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 136(3), 556-568m, online: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26162571/, dostęp: 16.05.23.
