Produkty zawierające składnik: Witamina E

Witamina E zupełnie nieprzypadkowo określana jest jednym z najskuteczniejszych przeciwutleniaczy - antyoksydantów, który hamuje starzenie się komórek. Dzięki temu, że związek ten potrafi wnikać w skórę, chroni naskórek przed zniszczeniem, jednocześnie zmniejszając wrażliwość na promieniowanie UV. Już na początku warto zauważyć, że mówiąc o witaminie E, należy myśleć nie o pojedynczej cząsteczce, ale grupie aż ośmiu związków lub dwóch rodzin związków, tj. tokoferoli i tokotrienoli, które charakteryzują się podobną budową. Istotną częścią tej witaminy jest pierścień chromanowy, do którego przyłączona jest grupa OH. To właśnie obecność tej grupy odpowiada za aktywność antyoksydacyjną. Naturalnie witamina E występuje w czterech formach - a-, P-, y- i 5- tokoferole, które zawierają nasycony izoprenowy łańcuch boczny, a także tokotrienole z łańcuchem nienasyconym. Jednak zdecydowanie największą aktywnością, która ma również znacznie farmakologiczne, wykazuje a-tokoferol.

Źródła witaminy E

Przyjrzyjmy się również nieco bliżej historii witaminy E, o której istnieniu dowiedziono na początku XX wieku. Było to możliwe dzięki prowadzonym badaniom - ich celem była ocena wpływu różnorodnych czynników na reprodukcję zwierząt. W bardzo krótkim czasie związek ten nazywany został jako czynnik odżywczy i dobrze rozpuszczalny w tłuszczach. Witamina E jest rozpuszczalna w tłuszczach i częściowo może zostać przyswojona z pożywieniem. Dodajmy jeszcze, że witamina ta została wyizolowana w 1936 r. z oleju z kiełków pszenicy. I tak wśród cennych źródeł witaminy E wymienić należy:

• produkty pochodzenia roślinnego - nasiona słonecznika, dyni, migdały, orzechy włoskie, olej sezamowy, pestki winogron,
• produkty zbożowe pełnoziarniste - makarony, pieczywo, kasze, oliwki,
• owoce i warzywa - jeżyny, jagody, maliny, marchew, szpinak, botwina, jarmuż,
• produkty pochodzenia zwierzęcego - drób, ryby, jaja, mleko.

Zapotrzebowanie organizmu na witaminę E

Jak już wspomnieliśmy, do skutecznego wchłanianie α-tokoferolu konieczna jest obecność tłuszczu. Jednak do tej pory nie udało się ustalić, jaka ilość pozwala na maksymalną absorpcję. Przyjmuje się, że przenikanie α-tokoferolu z normalnej diety waha się na poziomie około 75%. Warto wspomnieć jednocześnie, że zapotrzebowanie na witaminę E zależy od wielu czynników w tym m.in. wieku, stanu fizjologicznego, spożywanej żywności, płci czy przyjmowania innych witamin wykazujących działanie przeciwutleniające. Podkreślamy jednocześnie, że niedobory witaminy E są rzadkością i w zdecydowanej większości przypadków dotyczą przedwcześnie urodzonych niemowląt o masie poniżej 1500g - może stać się przyczyną rozwoju niedokrwistości, zaburzeń wzroku, dysplazji oskrzelowo-płucnej lub nagłego zgon. Niedostateczna podaż może dotyczyć również osób, które borykają się z zaburzeniami procesów wchłaniania i trawienia np. celiakia czy SIBO - zespół rozrostu bakteryjnego w jelicie cienkim. Na niedobór witaminy E wskazywać będzie stężenie α-tokoferolu poniżej 11,6 µM. Do najczęstszych objawów niedoboru zalicza się m.in.:

• neuropatię obwodową,
• upośledzenie odpowiedzi immunologicznej,
• ataksję - zwiększona podatność na infekcje, zmęczenie i zaburzenia koncentracji,
• retinopatię pogorszenie wzroku, a finalnie nawet retinopatię.

Dodajmy jeszcze, że badanie stężeń witaminy E wykonywane jest w próbce krwi żylnej. Nie wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania.

Znaczenie witaminy E w organizmie

Najwyższa pora, aby przyjrzeć się nieco bliżej znaczeniu witaminy E zarówno dla zdrowia, jak i urody. Witamina E bierze udział w procesach metabolicznych, a jej niedobór może mieć związek z zaburzeniami neurologicznymi, które powstają poprzez peroksydację błon komórkowych neuronów i degeneracyjnych w mózgu - te znacząco nasilają się w trakcie procesów starzenia. Witamina E stosowana jest m.in. do leczenia zaburzeń mięśniowych i chorób serca. Jak dowiedziono, związek ten hamuje również powstawanie miażdżycy, a także przeciwdziała rozwojowi nowotworów. Ponadto witamina E obniża degradację erytrocytów, ułatwiając również dostarczanie tlenu, który jest w nich zawarty do wszystkich komórek organizmu. Jeszcze w 1922 r. H.M. Evans i K.S. Bishop odkryli, że jest niezbędna dla zachowania płodności. Dodatkowo związek ten wzmacnia również naczynia krwionośne, uelastyczniając je i obniżając krzepliwość krwi. Z kolei w kosmetykach witamina E pełni rolę doskonałego przeciwutleniacza, stabilizującego strukturę tłuszczów nienasyconych.

Reasumując, witamina E jest przede wszystkim silnym przeciwutleniaczem, zwalczającym wolne rodniki. Przyjęło się, że zalecane dzienne spożycie dla dorosłego Polaka to około 12 mg, czyli 18 IU. Jednak nie wykazano szkodliwego wpływu stosowania dużo większych dawek.