Produkty zawierające składnik: Cysteina

Cysteina

Cysteina jest organicznym związkiem chemicznym, który zaliczany jest do grupy aminokwasów endogennych. W praktyce oznacza to, że organizm jest w stanie samodzielnie wytwarzać jego niezbędne ilości - konieczne jest jednak przestrzeganie odpowiednio zbilansowanej i zdrowej diety. Wraz z homocysteiną i metioniną tworzy grupę aminokwasów siarkowych¹ - jednak to cysteina jest aminokwasem, który wyróżnia się najprostszą budową. Dodatkowo może być wytwarzana z metioniny i jest ważnym elementem innego białka - keratyny, która buduje nasze włosy². Jej biosynteza, która odbywa się w ciele organizmów żywych, może odbywać się na dwa sposoby - poprzez kwas adenylosiarkowy, a także przez kwas 3-fosfoadenylosiarkowy³. Utlenioną formą cysteiny jest cystyna.

Cysteina - źródła i funkcje 

Cysteina występuje w wielu powszechnie znanych produktach jak chociażby soi i pistacjach, będących najbogatszymi źródłami tego aminokwasu, kurczaku czy indyku, soczewicy, fasoli czerwonej, ciecierzycy, zielonym groszku, jajkach, czosnku, wołowinie i wieprzowinie, orzechach czy kukurydzy. Dlaczego warto włączyć do codziennej diety produkty obfitujące w cysteinę? Otóż głównymi powodami są: 

• bierze udział w wytwarzaniu kolagenu, który odpowiedzialny jest za gęstość, jędrność i elastyczność skóry, a także zapewnia prawidłową funkcję stawów i integralność tkanek, 
• bierze udział w budowie glutationu, wykazującego silne funkcje jako przeciwutleniacz, 
• bierze udział w produkcji hormonów. 

Warto wspomnieć również o tym, że cysteina wykazuje działanie antyalergiczne, a więc może okazać się pomocna w łagodzeniu świądu, alergii, a także różnorodnych stanów zapalnych. Dobroczynne działanie docenią także osoby zmagające się z astmą czy POChP - głównym powodem jest tu oczyszczanie płuc i oskrzeli. Z kolei ze względu na właściwości silnie antyoksydacyjne, produkty bogate w cysteinę do codziennej diety powinny włączyć także osoby z np. rodzinną skłonnością do występowania nowotworów. Cysteina może działać również osłonowo na nerki i wątrobę - ze względu na te właściwości aminokwas ten powinien znaleźć się w diecie osób, które na co dzień zażywają silne leki. Cysteina może wspierać również wzmacnianie odporności, co okaże się nieoceniona w okresie wzmożonych przeziębień. Ponadto cysteina może wspierać również utrzymywanie odpowiedniego poziomu glukozy we krwi.

Suplementacja cysteiny 

Najwyższa pora, aby dowiedzieć się, kiedy do codziennej diety warto włączyć cysteinę w postaci suplementów diety. I tak zalecana jest m.in. w przypadku osób zmagających się z przewlekłymi problemami trawiennymi. Wysokiej jakości suplementy diety powinni wybierać również pacjenci ze schorzeniami wątroby czy miażdżycą naczyń krwionośnych. Suplementację cysteiny należy rozważyć także przy zatruciach metalami ciężkimi. Podczas suplementacji należy pamiętać jednak o tym, że cysteina powinna być przyjmowana w towarzystwie witaminy C, ponieważ ta zwiększa jej biodostępność i chroni przed ewentualnymi skutkami ubocznymi. Z kolei dawkowanie powinno mieścić się w przedziale 50-500 mg, a w razie potrzeby nawet do 1000 mg. Należy pamiętać jednocześnie o tym, że z przyjmowania suplementów z tym aminokwasem powinny zrezygnować dzieci, kobiety w ciąży, matki karmiące piersią. Przeciwwskazaniem do suplementacji cysteiny może być również antybiotykoterapia połączona z przyjmowaniem leków przeciwkaszlowych. 

Najważniejsze informacje na temat neurotoksyczności cysteiny

Cysteina w swej zredukowanej postaci jest tiolem wysoce toksycznym, powodującym spadek poziomu GSH i ATP w komórkach i prowadzącym do zmian neurodegeneracyjnych⁴. Toksyczne działanie cysteiny może mieć związek ze wzrostem poziomu glutaminianu, co może być następstwem zarówno nasilonego uwalniania, jak i zahamowania metabolizmu tego aminokwasu lub poprzez możliwość kompleksowego wiązania kationu Zn2+. Prowadzi to do odblokowania kanału kationowego receptora NMDA⁵, wzrostu poziomu glutaminianu, napływu kationów Ca+2 i związanej z tym neurotoksyczności.

1. Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 85, ISBN 83-7183-240-0.

2. O Ball, Courtney-Martin & Pencharz. The in vivo sparing of methionine by cysteine in sulfur amino acid requirements in animal models and adult humans. | Sigma-Aldrich.

3. Hell R. (1997), Molecular physiology ofplantsulfur metabolism. Planta, 202, 138-148.

4. Puka Sundvall M., Eriksson P., Nilsson M., Saudberg M., Lehmann A. (1995), Neurotoxicity of cysteine: interaction with glutamate. Brain Res., 705, 65—70.

5. Olney J.W., Zorumski C., Price M. T., Labruyere J. (1990), L-cysteine. a bicarbonate-sensitive endogenous excitotoxin. Science, 248. 596-599.