Siła męskiej witalności
Maca peruwiańska to roślina pochodząca z centralnych Andów, a potocznie nazywana bywa także peruwiańskim żeń-szeniem. Łacińska nazwa to Lepidium meyenii Walpers lub Lepidium peruvianum. Najczęściej spotkać ją można na wyżynach Peru, Boliwii czy Argentyny, gdzie wykorzystywana jest jako warzywo korzeniowe. Jednak ta cieszy się dużą popularnością nie tylko wśród rdzennych Peruwiańczyków, ale także na całym świecie - obecnie na rynku spotkać ją można w postaci sproszkowanej lub jako suplement diety. Maca peruwiańska ceniona jest głównie za obfitowanie w cenne dla zdrowia aminokwasy, węglowodany, kompleks mikro- i makroelementów, witaminy, a także takie pierwiastki, jak wapń, żelazo, miedź, cynk czy potas. Badania wskazują ponadto, że może wspierać funkcje seksualne, a także płodność, dlatego też potocznie nazywana jest afrodyzjakiem.
Na wstępie warto byłoby nieco bliżej przyjrzeć się samej roślinie. I tak część nadziemna liczy zaledwie kilkanaście centymetrów długości i średnio około 12-20 liści w kształcie muszli, a w porze kwitnienia dostrzec można niewielkie, białe kwiaty. Z kolei częścią podziemną jest bulwiasty korzeń, przybierający kształt gruszki. W konsumpcji wykorzystywana jest każda część macy peruwiańskiej. Warto wspomnieć jednocześnie o tym, że do 1990 roku w literaturze europejskiej na próżno było szukać jakichkolwiek danych dotyczących składników odżywczych i nieodżywczych w Lepidium meyenii Walpers - pogląd na sytuację zmieniły dopiero badania przeprowadzone przez włoskich badaczy.
Dobroczynne właściwości macy peruwiańskiej
Peruwiański żeń-szeń określany jest adaptogenem, co oznacza, że swoim działaniem optymalizuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu. W Peru nieprzypadkowo więc uznawany jest za roślinę o właściwościach leczniczych. I tak maca peruwiańska, zwykle stosowana jest jako środek energetyzujący, wspomagający poprawę pamięci, a także pomagający w podnoszeniu odporności organizmu. Stosowanie niejednokrotnie zalecane jest także pacjentom zmagającym się z zespołem przewlekłego zmęczenia, a także osobom, którym zależy na zbudowaniu lub wzmocnieniu masy mięśniowej. Inne dobroczynne właściwości peruwiańskiego żeń-szenia to m.in.:
- pomaga zredukować stres i zwiększyć ogólną wytrzymałość,
- wspomaga koncentrację i pamięć,
- wspiera pracę układu nerwowego,
- może zapobiegać osteoporozie,
- pomaga łagodzić objawy menopauzy u kobiet,
- wspomaga złagodzić bolesne i nieregularne miesiączki,
- pomaga zwalczyć drażliwości gruczołów piersiowych,
- odgrywa ważną rolę w ochronie DNA przed uszkodzeniami spowodowanymi wolnymi rodnikami.
Ponadto maca peruwiańska bardzo często stosowana jest również jako roślina zwiększająca płodność i jako afrodyzjak. Badania pokazują również, że regularne zażywanie tej rośliny może okazać się pomocne w zwiększeniu płodności mężczyzn. Suplementacja korzeniem maca cieszy się dużą popularnością wśród mężczyzn również za sprawą poprawy libido czy ogólnych funkcji seksualnych. Z kolei zawarte w Izotiocyjaniany pomagają redukować ryzyko wystąpienia raka sutka, żołądka lub wątroby. Ponadto właściwości przeciwutleniające macy potwierdzone zostały w badaniach na modelu zwierzęcym. Niektóre badania wskazują również o korzyściach związanych z poprawą płodności u mężczyzn.
Za zróżnicowaną aktywność adaptogenną, anaboliczną czy równowagę hormonalną odpowiada oczywiście skład chemiczny. Szereg korzystnych właściwości sprawił, że maca peruwiańska stała się jednym ze składników oferowanych przez nas farmaceutyków w tym m.in. Multivitaminy dla mężczyzn.
Maca peruwiańska - przeciwwskazania i ewentualne skutki uboczne
Mimo że maca peruwiańska wyróżnia się stosunkowo wysokim stopniem bezpieczeństwa, to zażywanie nadmiernych dawek może doprowadzić do wystąpienia problemów gastrycznych w tym m.in. wzdęć. Ze stosowania preparatów zawierających w składzie peruwiański żeń-szeń powinny zrezygnować również kobiety ciężarne oraz matki karmiące piersią - powodem jest brak przeprowadzonych badań w tym kierunku. W związku z tym, że roślina ta wykazuje wspomniane już właściwości energetyzujące i pobudzające, z jej zażywania powinny zrezygnować osoby zmagające się z bezsennością. Maca może być problematyczna również u osób z niedoczynnością tarczycy - jest to jednak kwestia indywidualna, a zgodność suplementacji należy przedyskutować ze specjalistą.
Zasadniczo maca jest bezpieczna dla większości użytkowników i nie odnotowuje się skutków ubocznych w zwykle stosowanych dawkach. Satysfakcjonujące rezultaty uzyskać można po 3 tygodniach regularnej suplementacji. Po tym czasie warto wykonać przerwę i ponownie wdrożyć suplementację. Aby zachować doskonałą jakość życia, należy wybierać jednak w pełni bezpieczne i skuteczne preparaty wyróżniające się specjalnie dedykowanymi recepturami.
Literatura:
- Gonzales GF. Ethnobiology and ethnopharmacology of Lepidium meyenii (Maca), a plant from the Peruvian highlands. Hindawi Publ Corpor Vol. 2012; ID193496:10.
- Brako L., Zarucchi J.L. (1993): Catalogue of the flowering plants and gymnosperms of Peru. (L Peru).
- Wiersema J.H. & León B. (1999): World Economic Plants: a Standard Reference. (World Econ PI).
- Dini A. et al.: Chemical composition of Lepidium meyenii Food Chemistry 49: 347, 1994.
- CIP. „Lost Crops: The Lesser-known Andean Toot and Tuber Crops”. http:l/www. cipotato. org/rojectslnrm/c&cartcgr/artc. htm.
- ,, Zastosowanie roślin leczniczych w menopauzie. Cz. II.” Gryszczyńska A., Gryszczyńska B., Opala B., Łowicki Z., Instytut włókien Naturalnych i roślin zielarskich w Poznaniu, Postępy Fitoterapii 3/2012.
- M. Grdeń i in., „Maca (Lepidium meyenii) – właściwości prozdrowotne", „npt.up-poznan.net” , [online], http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_11_3.pdf, [dostęp:] 10.01.2023 r.
- Lee MS, Lee HW, You S, Ha KT. The use of maca (Lepidium meyenii) to improve semen quality: A systematic review. Maturitas. 2016 Oct;92:64-69.
- Bai N., He K., Roller M., Lai C.S., Bai L., Pan M.H. Flavonolignans and other constituents from Lepidium meyenii with activities in anti-inflammation and human cancer cell lines. J. Agric. Food Chem. 2015;63:2458–2463.