Produkty zawierające składnik: Ekstrakt z kozieradki

Kozieradka pospolita (łac. Trigonella foenum graecum L.) to zielona roślina jednoroczna rodziny bobowatych pochodząca z zachodniej Azji i basenu Morza Śródziemnego - głównie Pakistan, Turcja i Sudan, a także Indie i Chiny. Owocem jest strąk o brunatnym zabarwieniu liczący sobie 15-20 cm długości i zawierający około 15 twardych nasion wyróżniających się charakterystycznym i silnym aromatem, a także romboidalnym kształtem. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż surowcem zielarskim i farmaceutycznym są właśnie nasiona - Semen Foenugraeci, będące prawdziwą skarbnicą substancji czynnych w tym m.in. związków śluzowych, saponin steroidowych, flawonoidów, steroli czy witamin. Dodatkowo jest też dobrym źródłem białka. Warto wspomnieć jednocześnie o tym, że nasiona kozieradki stanowią surowiec śluzowy, zawierający 20-60% związków śluzowych, głównie galaktomannanów, które pod wpływem enzymów trawiennych ulegają przekształceniu od galaktozy do mannozy. Wysoka zawartość dobroczynnych składników sprawia, że nasiona kozieradki stały się nieodłącznym elementem pasz. 

Nasiona kozieradki - najważniejsze informacje dotyczące działania 

Jeszcze w starożytności mówiło się o działaniu obniżającym poziom glukozy we krwi - twierdzenie to udało się potwierdzić w warunkach in vivo na zwierzętach i ludziach. Nasiona kozieradki z uwagi na obecność frakcji polisacharydowej stosowane są w formie wyciągów wodnych w schorzeniach przewodu pokarmowego - głównie mowa tu o chorobie wrzodowej żołądka, a także dwunastnicy. Dodatkowo jako składnik suplementów diety może być z powodzeniem stosowany jako produkt wspierający gospodarkę węglowodanową. Znaczne ilości galaktomannanów, jakie zawierają nasiona kozieradki, sprawiają, że te przyjmowane doustnie w postaci kleiku wykazują działanie opóźniające opróżnianie żołądka, redukując jednocześnie poposiłkowy wzrost stężenia glukozy. Nasiona hamują również aktywność enzymów rozkładających węglowodany i obniżają poziom glukozy w moczu. 

Ponadto doustne podanie nasion kozieradki prowadzi do obniżenia w surowicy krwi stężenia całkowitego cholesterolu, frakcji LDL, VLDL i triglicerydów, a także zwiększenia HDL. Warto zauważyć, że lecznicze właściwości nasion kozieradki wynikają głównie z obecności śluzu, który może powlekać błonę śluzową układu pokarmowego, a co tym idzie - chronić ją przed wszelkiego rodzaju uszkodzeniami. Nasiona kozieradki mogą stać się także remedium na choroby górnych dróg oddechowych, ponieważ wykazują działanie wykrztuśne. Inne dobroczynne właściwości nasion kozieradki, o których należy niewątpliwie wspomnieć to m.in.:

• opóźnione wchłanianie związków tłuszczowych,
• działanie przeciwzapalne, 
• działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, 
• mogą mieć pozytywne działanie w profilaktyce i leczeniu chorób neurodegeneracyjnych w tym m.in. choroby Alzheimera, 
• wykazują aktywność przeciwgrzybiczą wobec drobnoustrojów chorobotwórczych, 
• zmniejszenie wydzielania pepsyny i soku żołądkowego, 
• działanie przeciwutleniające. 

Istotne działanie surowca na przewód pokarmowy ma również ścisły związek z ochroną przed rakiem jelita grubego. 

Suplementacja i stosowanie nasion kozieradki

Mimo że nasiona kozieradki wyróżniają się dobroczynnym i bardzo zróżnicowanym działaniem, to niektóre osoby powinny zrezygnować z ich przyjmowania. Ograniczenia dotyczą m.in. kobiet w ciąży, u których mogą wystąpić skurcze macicy, poronienie lub nawet przedwczesny poród. 

Na tym etapie warto przypomnieć również, że przyjmowanie suplementów, które zawierają w składzie kozieradkę to jeden z najwygodniejszych, ale oczywiście niejedyny sposób na włączenie jej do diety. Inną formą może być wymieszanie sproszkowanych nasion kozieradki z konfiturą lub miodem. Doustne przyjmowanie dwa razy dziennie po łyżeczce może pomóc wzmocnić organizm. Inną możliwością jest wykonanie odwaru z kozieradki. W tym celu jedną łyżeczkę sproszkowanych nasion należy zalać szklanką letniej wody, dokładnie wymieszać, a następnie gotować około 3-5 minut. Po odczekaniu około 10 minut odwar będzie gotowy do użytku. Ten doskonale sprawdzi się do wykonania okładów np. podczas wystąpienia obrzęków skóry, stanów zapalnych, ran czy nawet zapaleń skóry. 

Zróżnicowane związki czynne, a także szerokie spektrum działania sprawiły, że kozieradka obecnie uznawana jest za cenny surowiec leczniczy. Na rynku roślinę tę znaleźć można w składach suplementów diety, które mogą być stosowane we wspieraniu osób z cukrzycą, jako środek wzmacniający układ odpornościowy czy też w leczeniu chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego. 

Bibliografia:

1. Wichtl M. Herbal drugs and phytopharmaceuticals: a handbook for practice on a scientific basis. CRC Press, New York 2004. 
2. Magdalena Kilar, Janusz Kilar, Henryk Różański, ”Wykorzystanie kozieradki pospolitej (Trigonella foenum-graecum L.) w zielarstwie i fitoterapii”; Herbalism nr 1(2)/2016
3. Król-Kogus B., Krauze-Baranowska M., Kozieradka pospolita Trigonella foenum graecum L. – tradycja stosowania na tle wyników badań naukowych, Postępy Fitoterapii, 2011.. 
4. Barbara Król-Kogus, Mirosława Krauze-Baranowska, Kozieradka pospolita – źródło związków o aktywności hormonalnej?, Katedra i Zakład Farmakognozji z Ogrodem Roślin Leczniczych GUMed.