Produkty zawierające składnik: Cytykolina

Cytokolina nazywana również Citicolinum (INN) lub CDP-cholina to egzogenna forma cytydino 5’-difosfocholiny, biorąca udział w wytwarzaniu fosfatydylocholiny (budują błony komórkowe), a także biosyntezie fosfolipidów błonowych. Jest to jedna z tych substancji, która znana i wykorzystywana jest od wielu lat w ponad 40 krajach na całym świecie - zarówno jako produkt leczniczy, jak i suplement diety. Oprócz działania antyapoptotycznego niejednokrotnie podkreśla się również działanie na różnych poziomach kaskady niedokrwiennej. Prawdopodobnie wywiera też wpływ na funkcje poznawcze mózgu jak, chociażby pamięć, koncentrację czy podejmowanie decyzji. Warto podkreślić jednak, że do tej pory jej mechanizm działania nie został jeszcze do końca poznany. 

Na czym polega działanie cytykoliny? 

CDP-cholina to związek, który wytwarzany jest w mózgu - ten jednak jest dużo bardziej złożoną cząsteczką niż cholina. Po spożyciu rozkłada się bowiem do cytyny i choliny. Do tej pory udało się ustalić, że cytykolina działa ochronnie na komórki nerwowe, wzmacniając jednocześnie błony i podnosząc poziom istotnych neuroprzekaźników w tym m.in. acetylocholina, norepinefryna czy dopamina w mózgu. Ponadto wyniki przeprowadzonych badań pokazały również, że wpływa na szybszą poprawę stanu klinicznego u osób po udarze mózgu, a także usprawnienie funkcji poznawczych w przypadku otępienia. Wyżej wspomnieliśmy, że cytykolina oddziałuje pozytywnie na pracę mózgu - to możliwe jest dzięki zwiększeniu syntezy acetylocholiny i innych fosfolipidów. Wspomaga również działania zapobiegające uszkodzeniom neuronów w mózgu. 

Stosowana cytykolina i L-DOPA poprawiają sprawność motoryczną w chorobie Parkinsona, zmniejszając również częstotliwość ewentualnych działań niepożądanych. Warto wspomnieć również o znacznej poprawie koncentracji u osób starszych, a także chorych cierpiących na alkoholowy zespół abstynencyjny. 

Cytykolina a udar mózgu 

Do tej pory udało się przeprowadzić kilka badań klinicznych dotyczących działania cytykoliny w udarze niedokrwiennym mózgu. I tak w badaniu europejskim wykazano, że cytykolina poprawia funkcjonowanie ruchowe, ogólny stan zdrowia i funkcje poznawcze. W Japonii badaniu poddano 272 chorych z ostrym udarem niedokrwiennym. W tym 139 badanym podawano placebo, a pozostali leczeni przez 14 dni otrzymali cytykolinę podawaną dożylnie 1000 mg/dobę. Porównując z grupą otrzymującą placebo, stopień zaburzeń świadomości u chorych przyjmujących cytykolinę był zdecydowanie mniejszy - 29% w porównaniu do 54%. Z kolei Clarkowi i współpracownikom udało się ustalić, że poprawę stanu klinicznego można dostrzec u pacjentów leczonych dwoma dawkami cytykoliny 500 mg lub 2000 mg/dobę. 

Cytykolina a problemy ze wzrokiem 

Cytkolina wykazuje również pozytywne działanie na nerw wzrokowy. Jak pokazują wyniki badań, związek ten może okazać się pomocny w odwróceniu neuronów w siatkówce oka, pomagając tym samym pacjentom zmagającym się z jaskrą, neuropatią nerwu wzrokowego, niedowidzeniem. 

Cytykolina a spadek funkcji poznawczych 

Jak już wspomnieliśmy, cytykolina może wpływać na poprawę pamięci w przypadku osób z zaburzeniami poznawczymi - wówczas, gdy te przebiegają w sposób łagodny lub umiarkowany. Dodatkowo CPD-cholina pozwala zmniejszyć również problemy z pamięcią mające związek z demencją, niewydolnością mózgu czy udarem mózgu i przy towarzyszącym zespole zmęczenia. W badaniu dotyczącym wpływu cytykoliny na poprawę pamięci u osób starszych wzięło udział 95 zdrowych osób w wieku 50–85 lat. Na początku przez 3 miesiące podawano cytykolinę w dawce 1000 mg/dobę lub placebo. Następnie wydzielono grupę chorych, u których wyniki testów pamięciowych wypadły zdecydowanie najgorzej. Wówczas zaczęto stosować cytykolinę w dawce 2000 mg/dobę przez 3 miesiące. Tym sposobem udało się ustalić, że dawka ta jest znacznie bardziej efektywna i skuteczna. 

Cytykolina a uzależnienia 

Warto wspomnieć również o tym, że cytykolina może zmniejszyć stopień uzależnienia od kokainy, poprawiając również skupienie i koncentrację u pacjentów zmagających się z alkoholowym zespołem abstynencyjnym. Wiele wskazuje na to, że cytykolina jest skutecznym środkiem i sposobem postępowania w przypadku uzależnień - aczkolwiek przy stosowaniu odpowiednio wysokich dawek cytykoliny, co musi przebiegać pod kontrolą specjalisty.

Dobrym sposobem na zwiększenie poziomu cytykoliny jest także dostarczanie jej wraz z pokarmem zawierającym dużą liczbę jej prekursorów. Trafionym wyborem okażą się więc podroby, kurczak, jajka, ziarna zbóż czy fasola. Pragniemy zauważyć również, że mimo iż w badaniach stosowane były duże dawki cytykolina, to EFSA, czyli Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, zaleca, aby przyjmować cytykolinę w dawce 500 mg na dobę. Inne źródła z kolei podkreślają, aby nie przekraczać 1500 mg na dobę. 

Podsumowując, cytykolina to złożony związek, którego mechanizmy w dalszym ciągu nie zostały odkryte. Mimo to udało się ustalić szereg korzyści zdrowotnych, jakie niesie ze sobą zażywanie związku. Mowa tu m.in. o pozytywnym wpływie na funkcje poznawcze - także te postępujące wraz z wiekiem. Działanie cytykoliny może wspierać pacjentów po przebytym udarze, z problemami ze wzrokiem czy w przewlekłym niedokrwieniu mózgu. Wspomagająca rola cytykoliny dotyczy także choroby Parkinsona i uzależnień. 

Literatura:

1. Kowal P., Zastosowanie cytykoliny w chorobach układu nerwowego. Polski Przegląd Neurolog., 2016, 12, 1. 
2. Hurtado O., Lizasoain I., Moro M.A. Neuroprotection and recovery: recent data at the bench on citicoline. Stroke 2011; 42: S33–S35
3. U. Baranowska, and R. J. Wiśniewska, “Receptor nikotynowy α 7-nACh i jego znaczenie w funkcjonowaniu pamięci oraz wybranych chorobach ośrodkowego układu nerwowego,” Postepy Hig Med Dosw, vol. 71, 2017.