Produkty zawierające składnik: Cholina

Cholina 

Cholina lub inaczej witamina B4 jest niezbędnym składnikiem dla prawidłowych funkcji układu nerwowego, jednak jej spożycie może być niewystarczające z dietą, co pokazują liczne badania. Stąd coraz częściej podkreśla się rolę racjonalnej suplementacji zwłaszcza w grupach ryzyka: kobiety w ciąży, podczas laktacji czy osoby zmagające się z przewlekłym stresem.¹ To nic innego, jak organiczny związek chemiczny, który rozpuszczalny jest w wodzie. Przybiera postać bezbarwnej lub krystaliczno-białej substancji, która dodatkowo wykazuje właściwości silnie higroskopijne. Warto zauważyć jednocześnie, że cholina w organizmie człowieka występuje przede wszystkim w fosfolipidach. Jakie więc pełni funkcje w organizmie człowieka? Przede wszystkim mowa tu o tworzeniu i utrzymywaniu odpowiedniej struktury komórek, a także kontrolowaniu czynności serca czy pracy mózgu. Jednak na tym nie koniec jej złożonego działania. 

Jakie właściwości wykazuje cholina? 

Na uwagę zasługuje również fakt, iż cholina bierze udział w regulacji gospodarki lipidowej. Dodatkowo jej właściwości szczególnie docenią kobiety ciężarne i świeżo upieczone matki - witamina B4 jest niebywale ważna w ich codziennej diecie. Ta jest niezbędna dla rozwoju mózgu, a także rdzenia kręgowego (centralnego układu nerwowego) u płodu. Ma również wpływ na funkcje poznawcze, a także kształtowanie się wyobraźni przestrzennej dziecka. Ponadto wspomaga też rozwój i prawidłową pracę układu nerwowego, ponieważ cholina wchodzi w skład osłonek mielinowych otaczających neurony - osłonki niezbędnej do prawidłowego neuroprzekaźnictwa. Witamina B4 wraz z witaminą B12 i kwasem foliowym zmniejsza ryzyko wad cewy nerwowej u dziecka. Cholina może także regulować funkcje osi podwzgórze - przysadka - nadnercza, ponieważ jej zwiększona aktywność niesie za sobą ryzyko zachorowania w przyszłych latach życia dziecka na nadciśnienie czy cukrzycę typu 2. Dodatkowo znacząco zmniejsza ryzyko występowania zespołu Downa. Dlatego tak ważne jest zadbanie o odpowiedni poziom substancji w czasie ciąży.

Warto zauważyć, że cholina produkowana jest w niewielkich ilościach w wątrobie. W dużej mierzy należy więc dostarczać ją wraz z dietą. Główne źródła choliny to m.in. drożdże, ryby, nasiona roślin strączkowych, podroby, wołowina, orzechy czy też kiełki pszenicy. W przypadku diety ubogiej w te składniki konieczna okaże się dodatkowa suplementacja. Suplementowanie zalecane jest także w przypadku przeciążenia wątroby poprzez nadużywanie alkoholu, leków czy niewłaściwej diety.

Zapotrzebowanie na cholinę, czyli najważniejsze informacje o dawkowaniu

Warto wspomnieć jednocześnie o tym, że zapotrzebowanie na cholinę znacząco rośnie podczas silnego stresu, wzmożonego napięcia nerwowego, a także w sytuacjach nadmiernego i trudnego do opanowania rozdrażnienia. Najwyższa pora, aby przyjrzeć się nieco bliżej normom związanym z przyjmowaniem choliny. Odpowiednie ilości pozwalają bowiem na uniknięcie niedoborów i usprawnienie wielu procesów, jakie zachodzą w organizmie człowieka. I tak z reguły zaleca się, aby codziennie przyjmować od 150 do 550 mg choliny, pamiętając o tym, że:

• niemowlęta do 6 miesięcy - 125 mg,
• niemowlęta do 11 miesięcy - 150 mg,
• dzieci od 1 do 3 roku życia - 200 mg,
• dzieci od 4 do 9 roku życia - 250 mg,
• chłopcy w wieku 10-18 lat - 375-550 mg,
• dziewczynki w wieku 10-18 lat - 375-400 mg,
• mężczyźni - 550 mg,
• kobiety - 425 mg,
• kobiety w ciąży - 450 mg,
• kobiety karmiące piersią - 550 mg.

Objawy niedoboru choliny

Niedobory choliny mogą prowadzić do wzmożonego gromadzenia się cholesterolu w wątrobie, co wywołać może m.in. stłuszczenie wątroby.² Ponadto u kobiet w ciąży niedobór choliny wpływać na zwiększone ryzyko wad ośrodkowego układu nerwowego, znaczne osłabienie funkcji odpornościowych, zaburzenia w rozwoju intelektualnym, a także negatywnie oddziaływać na przebieg ciąży. 

Nadmierne spożycie choliny

Chociaż nadmierne spożycie choliny zdarza się raczej rzadko, to nie należy ignorować tego problemu. Konsekwencje, jakie niesie ze sobą takie działanie to m.in. biegunki, nadmierne pocenie, spadek ciśnienia tętniczego krwi. Dlatego też tak ważne jest, aby w przypadku suplementacji zapoznać się ze wskazówkami producenta, które znaleźć można na opakowaniu produktu.

Właściwe spożycie pozwala uzupełnić niedobory, a dodatkowo cieszyć się z pozostałych dobroczynnych działań, jakie zapewnia cholina. Warto dostarczać ją za pomocą zdrowej i zbilansowanej diety, a w przypadku, gdy jest to niemożliwe - bezpiecznych i sprawdzonych suplementów.

1. Wallace T.C., Fulgoni V.L., 3rd Assessment of Total Choline Intakes in the United States. J. Am. Coll. Nutr. 2016, s.108-112.
2. Mun JG, Legette LL, Ikonte CJ, Mitmesser SH. Choline and DHA in Maternal and Infant Nutrition: Synergistic Implications in Brain and Eye Health. Nutrients. 2019;11(5):1125. Published 2019 May 21