Zioła

Ziołolecznictwo – kiedy warto sięgnąć po naturalne formy wspierania organizmu?

Ziołolecznictwo, określane również mianem fitoterapii, ma bardzo bogatą historię. To dział medycyny i farmakologii, w którym zioła są stosowane zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu niektórych chorób. Racjonalna fitoterapia opiera się na nowoczesnych formach preparatów, np. kapsułkach czy tabletkach, rzetelnych badaniach naukowych i wykorzystuje wyłącznie sprawdzone zioła w postaci ekstraktów czy wyciągów.

Aktualnie, w celu uzyskania efektów zdrowotnych i poprawy wydolności organizmu, stosuje się znane od wieków zioła, najczęściej w formie suplementów diety. Są to m.in. ashwagandha, ruszczyk kolczasty, czerwona koniczyna, czy powszechnie znane przyprawy - szafran, imbir, kurkuma. Wybierając suplement diety, warto zwrócić uwagę na zawartość składników roślinnych o wiarygodnej skuteczności i bezpieczeństwie stosowania.

Co ciekawe, zioła wpływają nie tylko na odporność organizmu czy wspierają leczenie niektórych chorób. Mogą oddziaływać również na sferę psychiczną. Według niektórych źródeł leki ziołowe zażywa się w celu złagodzenia stanów niepokoju, lęków, nastrojów depresyjnych, bezsenności, zaburzeń emocjonalnych [2]. Do takich ziół zalicza się melisę, ashwagandhę, korzenie kozłka lekarskiego, szyszki chmielu, czy szafran. 

Najważniejsze zalety preparatów ziołowych

• Zioła są na ogół bezpieczne w stosowaniu klinicznym;
• Działają łagodnie i powoli, dlatego mogą być przyjmowane długoterminowo;
• Stosowane w odpowiednich porcjach mają niską toksyczność i rzadko powodują działania niepożądane;
• Mogą wspomagać działanie leków syntetycznych;
• Sprawdzają się w profilaktyce chorób cywilizacyjnych;
• Do produkcji ziołowych suplementów stosuje się naturalne składniki i wyciągi;
• Wiele roślin wykazuje właściwości przeciwutleniające i łagodne działanie lecznicze;
• Zioła mogą być stosowane jako wsparcie w leczeniu schorzeń przewlekłych.

Zastosowanie ziół w suplementach diety

Zioła w suplementach diety stosuje się w różnych celach. Wśród ich właściwości wymienia się bowiem m.in. wzmacnianie odporności, działanie uspokajające, poprawę trawienia, działanie antyoksydacyjne, odchudzające, wspomagające pracę wątroby, łagodzące ból i wspierające gospodarkę hormonalną.

Suplementy diety zawierające wyciągi roślinne mogą być uzupełnieniem standardowej, codziennej diety. Regularne przyjmowanie poszczególnych ziół może nieść ze sobą liczne korzyści zdrowotne. 

Wybrane przyprawy są skuteczne np. w normalizacji stanu zapalnego czy stresu oksydacyjnego (np. kurkuma). Jeszcze inne, np. koniczyna czerwona, są zalecane przy menopauzie ze względu na wysoką zawartość fitoestrogenów, a także w celu poprawy trawienia.

Jakie zioła najczęściej są przedmiotem badań?

Na całym świecie bada się potencjał wielu ziół i substancji z nich pozyskiwanych, np.:

Ashwagandha – adaptogen pomagający w stanach spadku koncentracji, bezsenności i wzmożonego stresu. Wykazuje m.in. działanie przeciwzapalne i neuroprotekcyjne.

Szafran – składnik na poprawę nastroju i wspomaganie procesów trawiennych. Szafran działa antydepresyjnie, antyoksydacyjnie, antybakteryjnie.

Garcynia – skuteczna w hamowaniu apetytu, wpływa na metabolizm tłuszczów, dzięki czemu jest pomocna przy odchudzaniu (zwłaszcza w połączeniu z chromem).

Borówka i aksamitka – doskonały zestaw na zdrowe oczy. Borówka zawiera witaminę A, która zapobiega tzw. kurzej ślepocie, a także antyoksydanty i antocyjany chroniące przed wolnymi rodnikami i szkodliwymi produktami przemiany materii.

Ruszczyk kolczasty – naturalny składnik  przeciwskurczowy, który w połączeniu z hesperydyną i witaminą C, pozwala uzyskać efekt lekkich, wypoczętych nóg. Pomaga zmniejszyć uczucie ciężkości, a także objętość krwi żylnej w nogach, redukując obrzęki. Hesperydyna jest silnym antyoksydantem, pomaga we wchłanianiu witaminy C, która także wspiera zdrowie naczyń krwionośnych. 

Czerwona koniczyna – wysoce skuteczne, niesojowe źródło izoflawonów, zalecane przy menopauzie. Poprawia nastrój, łagodzi stany zapalne. Obniża częstotliwość uderzeń gorąca oraz pojawiania się nocnych potów o blisko 70% [7]. Może hamować demineralizację kości.

Kurkuma, piperyna, imbir – przyprawy znane ze swoich właściwości przeciwzapalnych, które wspomagają metabolizm lipidów. Wyniki badań wskazują, że  kurkuma ma też działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze i antyoksydacyjne.

^Źródła:

^{Od tradycyjnego ziołolecznictwa do racjonalnej fitoterapii: http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2020/05/pf_2020_055-057.pdf}

^{Zioła o działaniu uspokajającym i przeciwdepresyjnym: http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2017/12/pf_2017_215-222.pdf}

^{Alchemia ziół i przypraw, Foret R., Wydawnictwo Vital, Białystok 2018}

^{Zioła czynią cuda, Skarżyński A., Agencja Wydawnicza Comes, Warszawa 1994}

^{Zastosowanie roślin leczniczych w menopauzie. Cz. II: http://www.czytelniamedyczna.pl/4193,zastosowanie-rolin-leczniczych-w-menopauzie-cz-ii.html}

^{Ashwagandha (Withania somnifera L.) – roślina o udokumentowanych właściwościach prozdrowotnych: https://www.ptfarm.pl/wydawnictwa/czasopisma/farmacja-polska/103/-/28694}

^{Koniczyna czerwona – właściwości i przeciwwskazania: https://www.izielnik.pl/blog/koniczyna-czerwona-wlasciwosci-i-przeciwwskazania}

^{Borówki panaceum na problemy ze wzrokiem? Wyjaśnia optometrystka Justyna Nater: https://www.hellozdrowie.pl/borowki-panaceum-na-problemy-ze-wzrokiem-wyjasnia-optometrystka-justyna-nater/}

^{Wyciąg z ruszczyka kolczastego w leczeniu przewlekłej choroby żylnej, Jerzy Chudek, Damian Ziaja: https://journals.viamedica.pl/varia_medica/article/view/59969/45337}

^{Kurkumina i jej prozdrowotne działanie: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/116408,kurkumina-i-jej-prozdrowotne-dzialanie}