Suplementy z Witaminami i składnikami mineralnymi

Witaminy i składniki mineralne są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. To od nich zależą liczne procesy biochemiczne zachodzące w organizmie człowieka: mają one wpływ na podstawowe mechanizmy zachodzące w komórkach, stanowią budulec kości, skóry, zębów i włosów, uczestniczą w metabolizowaniu składników odżywczych, a także w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej.

Niektóre witaminy są w pewnych ilościach wytwarzane przez organizm człowieka (tiamina, kwas foliowy, wit. B6 , niacyna, wit. B12, wit. K, wit. D), jednak ich endogenna synteza nie pokrywa zapotrzebowania na te składniki. Z tego względu lekarze i farmaceuci zalecają suplementację  wybranymi witaminami i  składnikami mineralnymi. Celem przyjmowania składników odżywczych jest więc uzupełnienie tradycyjnej diety o konkretne substancje odżywcze. 

Zgodnie z prawem, w suplementach diety może znaleźć się w sumie 13 witamin oraz 17 składników mineralnych w skoncentrowanej formie. Ich ilość w dziennej porcji preparatu powinna pokrywać nie mniej niż 15% referencyjnych wartości spożycia.

Określenie zapotrzebowania na konkretne składniki mineralne i witaminy jest zależne od norm, które pomagają zarówno w zapobieganiu nadmiernemu spożyciu danych substancji, jak i skutkom ich niedoborów. Dlatego przy wyborze odpowiedniego produktu warto zwracać uwagę na ilości składników oraz przypisywane mu właściwości. 

Każdy suplement diety z witaminami i składnikami mineralnymi, zawiera m.in. informacje o rodzaju znajdujących się w nim substancji odżywczych.

Rola niektórych witamin i składników mineralnych w organizmie

funkcje biokatalityczne – witaminy i składniki mineralne uczestniczą w przemianach węglowodanów, białek i lipidów,

pomoc w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego i funkcji psychologicznych, zwiększenie wchłaniania żelaza (wit. C),

utrzymanie prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego (np. wit. C, wit. D, cynk i selen),

wsparcie powstawania nowych komórek nabłonkowych i rozrodczych oraz pozytywny wpływ na proces widzenia (wit. A),

właściwości antyoksydacyjne i opóźnianie procesów starzenia (wit. E),

wspomaganie wchłaniania i utrzymanie prawidłowego poziomu wapnia we krwi, zapewnianie równowagi fizjologicznej organizmu oraz pełnienie funkcji immunomodulatora (wit. D),

wsparcie prawidłowego działania układu nerwowego, zmniejszenie uczucia zmęczenia i znużenia (magnez, wit. B3 i B6),

udział w syntezie wielu hormonów, utrzymaniu prawidłowej płodności i prawidłowych funkcji rozrodczych (cynk), mineralizacji kości i zębów (wit. D, wapń), produkcji czerwonych krwinek w szpiku i dostarczaniu tlenu do tkanek (żelazo), funkcjonowaniu układu nerwowego oraz mięśniowego (magnez, potas, wapń).

Jak działają witaminy i składniki mineralne w suplementach diety?

Źródłem witamin i składników mineralnych w diecie człowieka są produkty spożywcze, a gdy dieta jest niedoborowa[3], wsparciem są suplementy diety. Na dobór odpowiedniej suplementacji witamin i składników mineralnych wpływają takie czynniki jak wiek, płeć, historia medyczna, genetyka, dieta oraz poziom aktywności fizycznej.

Przykładowo, dla wegan wykluczających ze swojej diety produkty odzwierzęce, niezbędna będzie suplementacja np. witaminy B12. U wegan i wegetarian warto rozważyć także suplementację żelaza i innych witamin z grupy B, jako że żelazo niehemowe (roślinnego pochodzenia) jest trudniej przyswajalne, a produkty odzwierzęce, niespożywane w tego typu dietach, są cennym źródłem witamin z grupy B.  Za to przy niedoborze słońca (ze względu na porę roku, styl życia czy szerokość geograficzną) koniecznym będzie przyjmowanie witaminy D jako uzupełnienie diety.

Po preparaty witaminowe i mineralne często sięgają osoby chcące zadbać o: 

• swoją odporność, 
• wygląd i zdrowie skóry, 
• optymalny poziom energii, 
• układ nerwowy, 
• równowagę elektrolitową, 
• zdrowie jelit, 
• zdrowie serca, 
• płodność. 

Bardzo często suplementy diety są zalecane kobietom w ciąży, karmiącym, w okresie menopauzy, osobom cierpiącym na różne schorzenia układu krążenia, serca, kości i stawów. Przy wyborze preparatu trzeba więc zwrócić uwagę na właściwości konkretnej witaminy czy składnika mineralnego.

Podsumowując, celem stosowania suplementów z witaminami i składnikami mineralnymi jest  uzupełnienie diety oraz wsparcie prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu.

Wskazania do suplementacji witamin i składników mineralnych

Suplementacja może być konieczna u osób, których sposób żywienia nie pokrywa w pełni zapotrzebowania na wybrane witaminy lub składniki mineralne, co może zdarzać się np. przy diecie eliminacyjnej (np. roślinnej, wykluczającej nabiał czy gluten); u ludzi spożywających duże ilości przetworzonych produktów spożywczych, przy niskim spożyciu warzyw i owoców; cierpiących na nietolerancje pokarmowe, przyjmujących leki zaburzające wchłanianie składników odżywczych; oprócz tego uprawiających bardzo intensywnie sport; u kobiet ciężarnych i mających obfite krwawienia miesiączkowe; osób starszych, przewlekle chorych, spożywających alkohol i palących papierosy.

Przed zastosowaniem suplementu, warto wykonać badanie zawartości danego składnika we krwi oraz skonsultować wynik z lekarzem lub farmaceutą.

Źródła:

Wpływ sposobu odżywiania na układ odpornościowy. Immunomodulacyjne działanie kwasów tłuszczowych, witamin i składników mineralnych oraz przeciwutleniaczy: https://jms.ump.edu.pl/uploads/2013/3/222_3_82_2013.pdf

Opieka farmaceutyczna – witaminy i minerały, informacje niezbędne farmaceucie w prawidłowej opiece nad pacjentem: https://www.researchgate.net/profile/Piotr-Merks/publication/336799876_Opieka_farmaceutyczna_-_witaminy_i_mineraly_informacje_niezbedne_farmaceucie_w_prawidlowej_opiece_nad_pacjentem/links/5db2db4c92851c577ec28132/Opieka-farmaceutyczna-witaminy-i-mineraly-informacje-niezbedne-farmaceucie-w-prawidlowej-opiece-nad-pacjentem.pdf

Witaminy, składniki mineralne i antyoksydanty – czyli zdrowie w pigułce: https://www.body-challenge.pl/artykul/witaminy-skladniki-mineralne-i-antyoksydanty-czyli-zdrowie-w-pigulce (dietetyczka Małgorzata Ostrowska, Body Challange nr 28 Czerwiec 2020)